Przejdź do treści

Zagraniczne kliniki aborcyjne
porównanie ofert placówek aborcyjnych i zasady ograniczające przerywanie ciąży w Europie

Jednak wybór kliniki, a nawet kraju w którym chce się przerwać ciążę, może być trudny. Czy kierować się ceną? Metodami, którymi placówka robi aborcję? A może przerwać ciążę tam, gdzie jest najbliżej? Czy to, w którym tygodniu ciąży jesteś ma duże znaczenie?

Sprawa jest trochę bardziej skomplikowana, jednak po przeczytaniu tego tekstu będziesz wiedziała, w jakim miejscu najlepiej będzie przerwać ciążę.

Pielęgniarka odprowadza pacjentkę kliniki po przeprowadzonej aborcji korytarzem trzymając się pod rękę.
Klinika aborcyjna w USA

Koszt aborcji w zagranicznej klinice

Czemu w jednej klinice aborcja kosztuje 1000 zł, a w innej 5 tysięcy?

Koszt aborcji zależny jest od stosowanej przez klinikę metody oraz lokalnych cen. Orientacyjnie można przyjąć, że aborcja za granicą to wydatek od 200 euro (przy aborcji w pierwszych tygodniach) po 600 euro, a nawet 1500 euro.

Jeśli jesteś przed 12. tygodniem ciąży

Przed 12. tygodniem ciąży najtańszą i najbezpieczniejszą metodą jej przerwania jest aborcja farmakologiczna. W zagranicznej klinice, w tym samym czasie, również dostaniesz te same tabletki - zapłacisz jednak za nie wielokrotnie więcej.

Nie stać cię na pokrycie zabiegu?

Aborcja Bez Granic to jedyna grupa która może pomóc ci pokryć koszty aborcji w zakgranicznej klinice. Jeśli potrzebujesz tego rodzaju wsparcia, nawiąż z nimi bezpośredni kontakt - wejdź na abortion.eu lub zadzwoń na infolinię czynną codziennie od 8:00 do 20:00 pod numerem + 48 22 29 22 597.

Porównanie ofert klinik aborcyjnych

Kraj Koszt Limit czasu Plusy Minusy Wsparcie 1
Austria do 900 euro do 14 tygodnia grupa pomocowa na miejscu aborcja tylko do 14. tygodnia Ciocia Wienia
Belgia do 1500 euro do końca trwania ciąży2 wady płodu traktowane są jak zagrożenie życia wysoka cena Aborcja Bez Granic
Czechy do 500 euro do 24. tygodnia grupa pomocowa na miejscu tylko do 12. tygodnia bez podania powodu3 Ciocia Czesia
Francja do 1500 euro do końca ciąży4 wady płodu traktowane są jak zagrożenie życia wysoka cena ABG
Holandia do 1100 euro do 22. tygodnia - wysoka cena ANA
Niemcy do 600 euro do 12. tygodnia grupa pomocowa na miejscu tylko przy bardzo wczesnej ciąży, biurokratyczne utrudnienia5. Ciocia Basia
Słowacja do 500 euro do 12. tygodnia blisko granicy, pielęgniarki mówiące po polsku najwcześniej od 5-6 tygodnia, brak grupy pomocowej na miejscu, stosunkowo niskie standardy -
Szwecja do 1100 euro do 18. tygodnia dłuższy termin niż w innych krajach konieczność położenia się w szpitalu, intruzywna kontrola lekarska, brak grupy wsparcia, wysoka cena -
Wielka Brytania powyżej 1200 euro do 24. tygodnia możliwość przerwania ciąży bez powodu konieczność posiadania paszportu, wysoka cena Abortion Support Network

Którą klinikę wybrać?

Wybór kliniki zależy najczęściej od stopnia zaawansowania ciąży i osobistych możliwości finansowych.

Na naszej stronie dokładnie opisujemy proces i warunki aborcji za granicą w Niemczech, Holandii oraz Austrii. Dzięki zawartych na niej informacjom będziesz mogła oszacować koszt, terminy oraz swoje preferencje.

Obecnie pracujemy nad podobnymi materiałami o aborcji w pozostałych krajach Europy.

Jeśli wybór kliniki jest dla ciebie trudny zadzwoń na infolinię do Aborcji Bez Granic.

Po 22 tygodniu

Aborcja po 22 tygodniu możliwa jest w Belgii, Czechach, Francji i Wielkiej Brytanii.

W Francji i Belgii wady płodu traktowane są traktowane jako zagrożenie dla zdrowia i życia osoby w ciąży, więc nie ma tam limitu po którym odmawia się aborcji ze względu embriopatologicznych. Wielka Brytania ponadto pozwala na przeprowadzanie aborcji do 24. tygodnia bez podawania powodu.

Szczegóły działania niektórych klinik

Byś mogła lepiej zobrazować sobie, jak wygląda aborcja za granicą, poniżej opisujemy działanie prawa aborcyjnego i klinik w trzech różnych krajach Europy.

  • Holandia

    W Holandii możesz na życzenie przejść legalną, bezpieczną aborcję do 23 tygodnia ciąży w jednej z 14 klinik. Holandia znana jest z rewelacyjnej i pełnej szacunku do pacjentek opieki.

    Oprócz Aborcji Bez Granic w Holandii pomoże ci ANA - Abortion Network Amsterdam - abortionnetwork.amsterdam.

    Kiedy wybrać aborcję w Holandii?

    Rozważ opcję aborcji w Holandii, jeśli jest już za późno, żeby zrobić aborcję w Słowacji, Niemczech lub Szwecji - aborcja w Holandii jest stosunkowo droga.

    Wymogi przed aborcja w Holandii

    Aborcja jest dostępna na życzenie, ale obowiązuje tu zasada "5 dni do namysłu".

    Oznacza ona, że od momentu kiedy lekarz potwierdzi, że jesteś w ciąży, aż do momentu, kiedy możesz przejść zabieg aborcji chirurgicznej, musi minąć co najmniej pięć dni.

    Co to znaczy dla Ciebie? Jeśli możesz, udaj się do lekarza w Polsce i zrób echo/USG. Te 5 dni do namysłu będzie się liczyło od daty na wydruku wyniku lub opisu badania. Możesz też zrobić USG w Holandii, ale koszty będą wyższe i będziesz musiała zostać tu dłużej lub przyjechać dwa razy.

    Terminy aborcji w Holandii

    Większość klinik aborcyjnych w Holandii przeprowadza zabiegi do 15. lub 18. tygodnia, a dwie specjalizują się w aborcji do 23. tygodnia ciąży. Te dwie wyspecjalizowane kliniki znajdują się w Heemstede i w Utrechcie. Przyjmują wiele pacjentek z Polski, a informacje na ich stronach internetowych i formularze są dostępne po polsku.

    Metody aborcji w Holandii

    • 5–8 tydzień — metoda farmakologiczna (dostępna również w Polsce)
    • 5–12 tydzień — metoda chirurgiczna - próżniowa
      • znieczulenie: znieczulenie miejscowe (zastrzyk) lub ogólne (krótkotrwała narkoza)
      • czas trwania zabiegu: od 5 do 10 minut
      • całkowity czas pobytu w klinice: ok. 5 godzin
    • 13–17 tydzień — metoda chirurgiczna - instrumentalna
      • znieczulenie: znieczulenie miejscowe (zastrzyk) lub ogólne (krótkotrwała narkoza)
      • czas trwania zabiegu: od 10 do 20 minut
      • całkowity pobyt w klinice: ok. 6 godzin
    • 18–22 tydzień — metoda chirurgiczna - instrumentalna
      • znieczulenie: znieczulenie ogólne (krótkotrwała narkoza)
      • czas trwania zabiegu: od 15 do 25 minut
      • całkowity pobyt w klinice: od 8 do 10 godzin
    • po w tygodniu zabieg na życzenie nie jest już możliwy w Holandii ale można go zrobić w Wielkiej Brytanii (do 24 tygodnia).

    Częste pytania o aborcję w Holadnii

    Jak zapisać się na zabieg w Holandii?

    Umówić się można wyłącznie telefonicznie. Możesz zadzwonić bezpośrednio do jednej z klinik, ale obsługa nie mówi po polsku. Można porozmawiać np. po angielsku.

    Wolisz sama nie dzwonić? Lub nie znasz żadnego języka obcego? To nie problem – daj znać grupie ANA (Abortion Network Amsterdam), która weźmie te formalności na siebie.

    Jaki jest koszt aborcji w Holandii?

    Ceny zabiegu zależą od zaawansowania ciąży. Aborcja po 18. tygodniu kosztuje między 800 a 900 Euro.

    Co jeśli nie stać mnie na aborcję?

    Jeśli nie masz wystarczających środków, skontaktuj sie z grupa ANA (Abortion Network Amsterdam), razem znajdziecie rozwiązanie.

    Czy to prawda, że można mieć aborcję za darmo?

    Ponadto jeśli pracujesz w Holandii, powinnaś mieć dostęp do darmowej antykoncepcji i aborcji – skontaktuj się z grupą ANA jeśli nie wiesz jak to załatwić.

    Jak wyglada pobyt w holenderskiej klinice aborcyjnej?

    Jak wyglada pobyt w holenderskiej klinice aborcyjnej?

    Nastaw się na trochę czekania. Po przyjściu do kliniki dostaniesz do wypełnienia formularz z pytaniami o dane osobowe i ogólny stan zdrowia (są to te same dane, o których pisałyśmy wyżej).

    Następnie zostaniesz zabrana na USG, a później na krótką rozmowę z lekarzem, podczas której poprosi o ostateczną deklarację, czy poddajesz się zabiegowi. W czasie tej rozmowy nikt nie będzie mógł ci towarzyszyć, bo ważne jest, żeby nikt nie miał wpływu na twoją decyzję.

    Lekarz może też spytać o historię zdrowia i o powód twojej decyzji. Na to pytanie nie ma złej lub dobrej odpowiedzi i nie zależy od niej to, czy otrzymasz pomoc. Nikt nie odmówi ci dostępu do zabiegu. Chodzi tylko o administrację.

    Później zostaniesz poproszona na oddział, gdzie personel przygotuje cię do znieczulenia i gdzie możesz mieć podane środki farmakologiczne, które uelastycznią szyjkę macicy.

    Sam zabieg może trwać 5-25 minut, w zależności od zaawansowania ciąży. Aborcja przeprowadzana jest metodą chirurgiczną a następnie jama macicy jest czyszczona metodą łyżeczkowania.

    Po wybudzeniu możesz czuć się trochę senna, zależy od tego jak znosisz narkozę. Nie powinnaś prowadzić samochodu przez 24 godziny po zabiegu. Po wybudzeniu zazwyczaj pacjentka dostaje coś do picia i jedzenia. Po oddaniu pierwszego moczu, może opuścić klinikę.

    Sam zabieg jest bardzo bezpieczny (ryzyko powikłań jest mniejsze niż 0.02% przypadków, co oznacza raz na 5000). Aby zminimalizować ryzyko wychodząc z kliniki dostaniesz zapobiegawczo dawkę antybiotyku, którą zażyjesz tego samego dnia wieczorem.

  • Austria

    Aborcję na życzenie można przeprowadzić w Austrii do 14 tygodnia, licząc od pierwszego dnia ostatniego okresu.

    Oprócz Aborcji Bez Granic możesz liczyć na działającą lokalnie grupę Ciocia Wienia - facebook.com/ciociawienia.

    Wymogi przed aborcją w Austrii

    W Wiedniu działa kilka klinik aborcyjnych. Wszystkie oferują prywatną usługę przerwania ciąży. Do zabiegu nie jest zatem konieczne zaświadczenie o zameldowaniu w Austrii lub austriackie ubezpieczenie zdrowotne.

    Inaczej niż w Niemczech, zabieg nie musi być też poprzedzony obowiązkową konsultacją psychologiczną. Badanie wstępne ma miejsce w dniu zabiegu. Zarówno w przypadku aborcji farmakologicznej jak i chirurgicznej, pobyt w Wiedniu zamyka się w jednym dniu.

    W związku z tym można powiedzieć, że aborcja w Austrii jest stosunkowo łatwa. Niestety można ją zrobić jedynie do 14. tygodnia.

    Metody aborcji w Austrii

    • 5 – 9 tydzień — metoda farmakologiczna (dostępna również w Polsce)
      • Podczas aborcji farmakologicznej podawane są w klinice Mifepristone i Misoprostol (te same leki, które zamówić można przez serwis Women Help Women). Mifepristone przyjmuje się na miejscu w obecności lekarki, po badaniu USG. Misoprostol, wraz z instrukcją zażycia, dostaje się do przyjęcia w domu, dzięki czemu nie jest konieczne spędzanie kilku dni w Wiedniu i czekanie aż aborcja się zakończy.
      • całkowity pobyt w klinice: ok. 30 minut
    • 6 – 14 tydzień — metoda chirurgiczna próżniowa
      • Metoda próżniowa jest dużo mniej inwazyjna i bezpieczniejsza niż przestarzała metoda łyżeczkowania6. Przy aborcji tą metodą, nieznacznie poszerza się kanał szyjki macicy, a następnie odsysa się zawartość macicy wraz z zarodkiem za pomocą jednorazowej kaniuli z tworzywa sztucznego. Zabieg poprzedzony jest badaniem USG i krótką rozmową z anestezjolożką na temat najlepszej metody znieczulenia.
      • znieczulenie: Możesz zdecydować się na znieczulenie miejscowe (zastrzyk) lub ogólne (do wyboru pełna bądź krókotrwała narkoza).
      • czas trwania zabiegu: od 3 do 4 minut
      • całkowity pobyt w klinice: ok. 2 godzin
    • po 14 tygodniu zabieg na życzenie nie jest już możliwy w Austrii – w tym celu udaj się do Szwecji (do 18 tygodnia), Holandii (do 22 tygodnia) lub Wielkiej Brytanii (do 24 tygodnia).

    Częste pytania o aborcję w Austrii

    Jaki jest koszt aborcji w Austrii?

    W związku z tym, że jest to zabieg prywatny, ceny aborcji mogą być różne w poszczególnych klinikach. Aborcja chirurgiczna kosztuje pomiędzy 550 a 915 euro, aborcja farmakologiczna pomiędzy 535 a 560 euro.

    Ciocia Wienia współpracuje z kliniką, która oferuje najniższe ceny. W cenę zabiegu wliczone jest też badanie grupy krwi i znieczulenie.

    Jaką pomoc oferuje Ciocia Wienia?

    Ciocia Wienia wspiera osoby z Polski i innych krajów, w których dostęp do aborcji jest utrudniony lub niemożliwy, w zorganizowaniu bezpiecznego zabiegu w Wiedniu.

    Dostarczamy informacji o prawach reprodukcyjnych w Austrii oraz dostępnych formach aborcji, pomagamy w organizacji wyjazdu, noclegu i zabiegu, i tłumaczeniu. Kiedy jest to możliwe, oferujemy wsparcie finansowe.

    Oferujemy nieoceniającą przestrzeń wszystkim osobom, które są w niechcianej ciąży: kobietom cis, osobom niebinarnym, trans, interpłciowym i queer, niezależnie od narodowości, statusu prawnego, miejsca zamieszkania.

    Ponadto Ciocia Wienia:

    • Umawia terminy w klinice
    • Oferuje nocleg w prywatnych mieszkaniach naszych woluntariuszek
    • Towarzyszy (jeśli tego potrzebujesz)
    • Tłumaczy w klinice (personel w zaprzyjaźnionej klinice mówi po angielsku i niemiecku)
    • Może odebrać cię z dworca
    • Wspiera osoby, które nie mają środków na zabieg
    Na czym polega anonimowy poród?

    Anonimowy poród w Austrii

    Gdy mija 22. i zaczyna się 23. tydzień ciąży przerwanie jej staje się bardzo trudne - wiele krajów utrudnia przerwanie takich ciąż o ile nie zagrażają życiu kobiety lub nie są obarczone wadami płodu. Pewnym rozwiązaniem dla osoby, która nie chce mieć dziecka może być anonimowy poród w Austrii.

    Anonimowy poród jak również anonimowa opieka przedporodowa oraz transport sanitarny należą do bezpłatnych usług świadczonych w każdym szpitalu austriackim.

    Lekarki, pielęgniarki i położne uszanują Twoje prawo do anonimowości. Zarówno Ty jak i dziecko otrzymacie anonimową opiekę medyczną. Istnieje również możliwość skorzystania z pomocy psychologicznej.

    Po porodzie urząd do spraw dziecka przejmuje prawną odpowiedzialność za dziecko i przekazuje je rodzicom adopcyjnym.

    Jest to całkowicie legalne i dlatego nie będziesz musiała się martwić postępowaniem sądowym lub karnym w Polsce (ani nigdzie indziej).

    Żeby rodzić anonimowo w Austrii, nie potrzebujesz austriackiego ubezpieczenia, zameldowania ani obywatelstwa.

    Pomoc w organizacji anonimowego porodu

    Możesz zgłosić się do Cioci Wieni, by pomogła ci w organizacji całej procedury. Organizacja umówi terminy, będzie dla ciebie tłumaczyć w szpitalu, zapewni nocleg.

    Czas na zmianę decyzji

    Masz 6 miesięcy na to, żeby podjąć ostateczną decyzję o oddaniu dziecka do adopcji. Jeśli zmienisz zdanie, możesz zgłosić się do urzędu do spraw dziecka, ujawnić swoją tożsamość i poprosić o pomoc w unieważnieniu decyzji o zrzeczeniu się praw rodzicielskich.

  • Niemcy

    W Niemczech możesz na życzenie przejść legalną aborcję jedynie do 14. tygodnia ciąży.

    Oprócz Aborcji Bez Granic w Niemczech pomoże ci Ciocia Basia (w Berlinie) oraz Kumpela (w Lipsku).

    Kiedy wybrać aborcję w Niemczech?

    Wiele osób decyduje się na przerwanie ciąży w Niemczech, ze względu na bliskość i dobre połączenia komunikacyjne z Polski.

    Utrudnienia które napotkasz

    Aborcję na życzenie w Niemczech można przeprowadzić pod następującymi warunkami:

    • osoba w ciąży odbyła konsultację psychologiczną (Schwangerschaftskonfliktberatung)
    • aborcję przeprowadza lekarz lub lekarka, przy czym między konsultacją, a przerwaniem ciąży minąć muszą co najmniej 3 dni

    Metody aborcji w Niemczech

    Aborcja na życzenie dostępna jest w Niemczech do końca 12. tygodnia od zapłodnienia, czyli do końca 14. tygodnia licząc od początku ostatniej miesiączki.

    • do 7 tygodnia

      • metoda: farmakologiczna. W klinice podawane są te same leki, które wysyła np. Women Help Women, czyli Mifepristone i Mizoprostol. Taka aborcja jest (dostępna również w Polsce).

    Ciocia Basia współpracuje z klinikami w Berlinie, które Mifepriston podają na miejscu, a Mizoprostol, wraz z instrukcją zażycia, dają pacjentkom do domu, dzięki czemu nie jest konieczne spędzanie kilku dni w Berlinie i czekanie aż aborcja się zakończy. Są gabinety, gdzie po Mizoprostol trzeba przyjść ponownie, osobiście, choć z medycznego punktu widzenia nie jest to konieczne.

    Jeśli chcesz zdecydować się na aborcję farmakologiczną, rozważ zrobienie jej samodzielnie w domu za ułamek kosztów - można zrobić ją do 12. tygodnia.

    • 7-12 tydzień

      • metoda: chirurgiczna. Do końca 12. tygodnia od zapłodnienia możliwe jest chirurgiczne przerwanie ciąży. Stosuje się zarówno metodę łyżeczkowania jak i próżniową.
      • znieczeulenie: miejscowe (zastrzyk) lub ogólne (narkoza) – od ciebie zależy, który rodzaj znieczulenia wybierzesz, jednak nie każda klinika oferuje oba.
      • czas trwania zabiegu: 5-10 minut
      • łączny czas: czas na oczekiwaniepo konsultacji (3 dni) + półtora dnia (konsultacja w dniu poprzedzającym, zabieg kolejnego dnia)

    Aby aborcja chirurgiczna mogła się odbyć, zarodek musi być dobrze widoczny na USG – z praktyki Cioci Basi wynika, że lekarki proszą, by umawiać na zabieg pacjentki nie wcześniej niż w 7. tygodniu od ostatniej miesiączki. Niektóre kliniki przeprowadzają zabiegi tylko między 10. a 12. tygodniem od ostatniej miesiączki. Ważne jest więc, byś w trakcie umawiania terminu wiedziała, w którym tygodniu jesteś.

    Niestety nie wszystkie placówki oferują zarówno aborcję chirurgiczną, jak i farmakologiczną. Jeśli decydujesz się na tę pierwszą, zwróć uwagę na to, czy oferowana jest metoda próżniowa czy łyżeczkowania – metoda próżniowa jest dużo nowocześniejsza, bezpieczniejsza i mniej bolesna6. Nie polecamy placówek robiących aborcję wyłącznie za pomocą łyżeczkowania.

    • po 12 tygodniu zabieg na życzenie nie jest już możliwy w Niemczech – w tym celu udaj się do Austrii (do 14 tygodnia), Szwecji (do 18 tygodnia), Holandii (do 22 tygodnia) lub Wielkiej Brytanii (do 24 tygodnia).
    Jak wygląda pobyt w Niemieckiej klinice aborcyjnej?

    Jak wygląda pobyt w Niemieckiej klinice?

    W przypadku aborcji chirurgicznej w większości klinik pierwszego dnia odbywa się badanie USG, a następnego dnia rano, na czczo, zabieg. w zdecydowanej większości przypadków nie spędza się nocy w klinice. Sam zabieg trwa 5-10 minut, potem przez godzinę czy dwie dochodzisz do siebie po narkozie.

    Tego samego dnia wychodzisz z kliniki i możesz wrócić do Polski, jednak po narkozie nie powinnaś przez 24 godziny prowadzić samochodu lub poruszać się sama komunikacją zbiorową. Dlatego najlepiej, by była z Tobą osoba towarzysząca, ale jeśli nie masz kogo poprosić o pomoc, daj znać Cioci Basi – w przypadku aborcji w Berlinie zawsze znajdzie się ktoś, kto odbierze cię z kliniki.

    Częste pytania o aborcję w Niemczech

    Jakie są koszty aborcji w Niemczech?

    Jeśli nie mieszkasz na stałe w Niemczech, niestety musisz sama ponieść całość kosztów. Aborcja kosztuje 200-600 Euro, w zależności od kliniki, metody i rodzaju znieczulenia. Aborcja farmakologiczna najczęściej jest tańsza niż chirurgiczna, a znieczulenie miejscowe tańsze niż znieczulenie ogólne.

    Wsparcie finansowe i dofinansowanie aborcji

    Jeśli nie stać Cię na pokrycie części lub całości kosztów, możesz zwrócić się o pomoc do Cioci Basi.

    Pomoc socjalna dla zamieszkujących w Niemczech

    Jeśli mieszkasz na stałe w Niemczech (z zameldowaniem od przynajmniej 3 miesięcy) i masz niskie dochody, możesz złożyć w dowolnej publicznej kasie chorych (np. AOK) wniosek o zwrot kosztów zabiegu (=Kostenübernahme beim Schwangerschaftsabbruch). Próg dochodowy na lipiec 2015 roku wynosił 1075 Euro netto osobistego dochodu i zwiększał się o 254 Euro wraz z każdym niepełnoletnim dzieckiem na utrzymaniu ciężarnej.

    Jeśli spełniasz warunki dot. sytuacji finansowej i zamieszkania w Niemczech, przysługuje ci pokrycie kosztów bez względu na to, czy jesteś ubezpieczona prywatnie, publicznie czy też wcale. Ważne, by uzyskać zaświadczenie o pokryciu kosztów przed zabiegiem, uzyskanie zwrotu za zabieg już odbyty nie jest możliwe.

    Bardziej szczegółowe informacje na ten temat znajdziesz w broszurze Profamilii po polsku – wystarczy, że z menu po prawej stronie wybierzesz w sekcji Sprache (język) „polnisch”, a filtr automatycznie powinien pokazać dwie bezpłatne broszury po polsku – jedną o aborcji, drugą o antykoncepcji.

  1. Zakres oferowanego wsparcia leży w gestii poszczególnych grup jednak zazwyczaj zawiera pomoc organizacyjną (np. w organizacji oclegu i transportu), obecność, wsparcie psychologiczne czy poradnictwo. Jeśli jednak potrzebujesz również wsparcia w sfinansowaniu swojej aborcji, to jedyną organizacją świadczącą taką pomoc jest Aborcja Bez Granic. ↩

  2. W Belgii przy wadach płodu, które słusznie traktowane są jako zagrożenie dla zdrowia i życia kobiety, oraz przy bezpośrednim zagrożeniu dla zdrowia i życia kobiety w ciąży, można przerwać ciążę aż do samego jej końca. ↩

  3. Przy wadach płodu możliwa jest ona do 24 tygodnia. ↩

  4. We Francji przy wadach płodu, które słusznie traktowane są jako zagrożenie dla zdrowia i życia kobiety, oraz przy bezpośrednim zagrożeniu dla zdrowia i życia kobiety w ciąży, można przerwać ciążę aż do samego jej końca. ↩

  5. Przed aborcją trzeba odbyć cykl konsultacji, a pomiędzy nimi i przed zabiegiem muszą minąć conajmniej 3 dni. ↩

  6. Zalecaną przez WHO metodą aborcji przed 14 tygodniem jest metoda próżniowa. Po 14 tygodniu WHO zaleca metodę D&E (ang.dilatation and evacuation). Metodę D&E można łączyć z próżniową, żeby zabieg był bardziej efektywny i bezpieczniejszy. Metoda łyżeczkowania, zwana też D&C (ang.dilatation and sharp curettage) jest odradzana przez WHO. Abortion care guideline. World Health Organization, 2022, s. 63-65. s. 63: "For surgical abortion at < 14 weeks: a. Recommend vacuum aspiration. b. Recommend against the practice of dilatation and sharp curettage (D&C), including sharp curette checks (i.e. to “complete” the abortion) following vacuum aspiration". s. 65: "For surgical abortion at ≥ 14 weeks: Recommend dilatation and evacuation (D&E). Remark: Vacuum aspiration can be used during a D&E (i.e. for the purpose of amniotomy or tissue removal at the end of the D&E)". ↩↩